Witamina C – nazywana także kwasem askorbinowym, to organiczny związek chemiczny z grupy polihydroksykwasów. Jest to jedna z najważniejszych substancji dla organizmu człowieka, ponieważ jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wielu procesów zachodzących w naszym organizmie. Witamina C pełni wiele ważnych funkcji, między innymi wzmacnia układ odpornościowy, poprawia trawienie oraz przyspiesza gojenie ran.

Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, co oznacza, że nie jest magazynowana w organizmie, a jedynie wydalana z moczem. Dlatego też, aby zachować prawidłowy poziom tej witaminy w organizmie, należy dostarczać ją codziennie w odpowiedniej ilości. Najlepszym źródłem witaminy C są owoce i warzywa, zwłaszcza cytrusy, truskawki, kiwi, papryka, brukselka, kapusta i natka pietruszki.

Witamina C – historia i odkrycie

Historia witaminy C sięga początków XIX wieku, kiedy to niemiecki lekarz i chemik, Friedrich Sertürner, odkrył, że sok z cytryny jest w stanie zapobiegać i leczyć szkorbut, chorobę wywołaną brakiem witaminy C. Wówczas nie było jeszcze znane, jakie składniki zawiera sok z cytryny, które są odpowiedzialne za lecznicze działanie.

Dopiero w 1932 roku, duński biochemik, Albert Szent-Györgyi, odkrył, że kwas askorbinowy jest właśnie tym czynnikiem, który odpowiada za właściwości lecznicze soku z cytryny. W swoich badaniach Szent-Györgyi wykazał, że kwas askorbinowy jest w stanie zapobiegać i leczyć szkorbut oraz wzmacniać odporność organizmu.

Witamina C – funkcje i właściwości

Witamina C pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, między innymi:

• Wzmacnia układ odpornościowy – Witamina C wpływa na produkcję białych krwinek, które są odpowiedzialne za zwalczanie bakterii i wirusów w organizmie. Dzięki temu wzmacnia układ odpornościowy i pomaga organizmowi w walce z chorobami.
• Poprawia trawienie – Witamina C wpływa na produkcję kwasu żołądkowego, który jest niezbędny do prawidłowego trawienia pokarmów. Ponadto witamina C chroni błonę śluzową żołądka i jelit, zapobiegając występowaniu chorób żołądkowo-jelitowych.
• Przyspiesza gojenie ran – Witamina C wpływa na proces gojenia ran poprzez stymulację produkcji kolagenu, który jest niezbędny do odbudowy i regeneracji tkanek. Ponadto witamina C działa przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, co również przyspiesza proces gojenia ran.

• Neutralizuje wolne rodniki – Wolne rodniki są szkodliwymi cząsteczkami, które powstają w organizmie podczas procesów metabolicznych oraz pod wpływem czynników zewnętrznych, takich jak palenie papierosów, promieniowanie UV czy zanieczyszczenia środowiska. Witamina C działa jako silny przeciwutleniacz, neutralizując wolne rodniki i chroniąc organizm przed stresem oksydacyjnym.
• Wspomaga produkcję kolagenu – Kolagen jest białkiem, które stanowi podstawowy składnik skóry, kości, chrząstek, ścięgien i więzadeł. Witamina C jest niezbędna do produkcji kolagenu, co ma szczególne znaczenie dla zdrowia skóry i tkanki łącznej.

Witamina C – niedobór i nadmiar

Niedobór witaminy C może prowadzić do wystąpienia szkorbutu, choroby, która charakteryzuje się m.in. krwotocznymi zmianami w skórze i błonach śluzowych, obrzękami i bólami mięśni oraz złym samopoczuciem. Ponadto niedobór witaminy C może osłabiać odporność organizmu, sprzyjać występowaniu infekcji i chorób, takich jak grypa czy przeziębienie, oraz wpływać negatywnie na stan skóry, włosów i paznokci.

Nadmiar witaminy C również może być szkodliwy dla organizmu. Zbyt wysokie dawki witaminy C mogą prowadzić do wystąpienia zaburzeń żołądkowo-jelitowych, takich jak biegunka, nudności czy zgaga, oraz zwiększać ryzyko kamicy nerkowej. Dlatego ważne jest, aby dostarczać organizmowi odpowiednią ilość witaminy C, zgodną z zaleceniami lekarza lub dietetyka.

Witamina C – jakie produkty ją zawierają?

Najlepszymi źródłami witaminy C są owoce i warzywa. Najwięcej witaminy C zawierają owoce cytrusowe, takie jak pomarańcze, mandarynki, cytryny i grapefruity, ale warto pamiętać, że witaminę C znajdziemy także w innych owocach i warzywach, takich jak:

• 

  kiwi,

• truskawki,
• maliny,
• jagody,
• papryka,
• brukselka,
• brokuły,
• kapusta,
• natka pietruszki.

Witamina C – jak ją przyjmować?

Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości witaminy C jest bardzo ważne dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Zgodnie z zaleceniami dietetyków, dorosła osoba powinna dostarczać organizmowi około 80-100 mg witaminy C dziennie. W przypadku palaczy, osób narażonych na stres oksydacyjny czy intensywnie trenujących, zalecana dawka może być wyższa.

Najlepszym sposobem na dostarczenie organizmowi witaminy C jest regularne spożywanie owoców i warzyw bogatych w tę witaminę. Warto również pamiętać, że witamina C jest wrażliwa na wysokie temperatury i długotrwałe przechowywanie, dlatego warto spożywać owoce i warzywa na surowo lub krótko gotowane.

Jeśli nie jesteśmy w stanie dostarczyć organizmowi odpowiedniej ilości witaminy C z pożywieniem, warto sięgnąć po suplementy diety. Na rynku dostępne są preparaty zawierające różne dawki witaminy C, które można stosować na podstawie zaleceń lekarza lub farmaceuty.

Witamina C – podsumowanie

Witamina C to jedna z najważniejszych substancji dla organizmu człowieka, która pełni wiele ważnych funkcji, między innymi wzmacnia układ odpornościowy, poprawia trawienie oraz przyspiesza gojenie ran. Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie i nie jest magazynowana w organizmie, dlatego jej regularne dostarczanie jest kluczowe dla utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia.

Najlepszymi źródłami witaminy C są owoce i warzywa, zwłaszcza cytrusy, truskawki, kiwi, papryka, brukselka, kapusta i natka pietruszki. Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości witaminy C jest bardzo ważne, dlatego warto zwracać uwagę na to, co jemy i regularnie spożywać owoce i warzywa bogate w tę witaminę. W przypadku braku możliwości dostarczenia organizmowi odpowiedniej ilości witaminy C z pożywienia, można sięgnąć po suplementy diety, jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed rozpoczęciem stosowania suplementów.